نبرد دانش و سیاست در کتابخانه Virgilio Barco

علوفه‌های انبار کاه Clavo در جستجوی نور!

مسجد Sancaklar واقع در Buyukçekmece، محله‌ای در حومه استانبول، با فاصله گرفتن از بحث‌های معماری کنونی مُبتنی بر فُرم و تمرکز صِرف بر جوهره فضای مذهبی، به موضوعات اساسی طراحی مسجد می‌پردازد. زیرا یک مسجد شکل از پیش تعریف شده‌ای ندارد و هر جایی پاکیزه‌ای ممکن است نمازخانه بشود. پس استودیوی معماری EAA (Emre Arolat Architecture) مُستقر در ترکیه که یک دفتر معماری با محوریت معماری فرهنگی است، در سال 2011 این پروژه را بر عهده گرفت تا از اصول معماری زمینه گرا برای ترویج معماری فرهنگ محور مدنظرش استفاده بهینه کند.

چرا مسجد Sancaklar طراحی شد؟

این ساختمان به عنوان پاسخی به خانواده Sancaklar طراحی شد که می خواستند مسجدی را در مکانی مُشرف به دریاچه Büyükçekmece در محله ای که از جوامع مختلف غنی است، بسازند. خانواده Sancak علاوه بر کمک‌های قابل توجهی که از طریق فعالیت‌های تجاری خود در اقتصاد ملی انجام می‌دهند، بنیاد آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و کمک‌های اجتماعی Sancaklar را نیز در سال 2005 به منظور خدمت به جامعه تأسیس کردند. چرا که آن‌ها معتقدند فرهنگ، اساسی‌ترین نیاز زندگی است.

دغدغه‌های مسجد Sancaklar

طبق گفته طراحان، مسئله اصلی، رویارویی با طرح مسجد کلاسیک عثمانی بود که با تکنیک‌های ساخت و ساز امروزی تبدیل به یک نابهنجاری تاریخی بی‌معنا شد.

سایت پروژه مسجد Sancaklar در چشم‌اندازی از یک دشت واقع شده که توسط یک بزرگ‌راه شلوغ از جوامع حومه اطراف جدا گردیده است. دیوارهای بلندی که پارک مسجد Sancaklar را در حیاط بالایی مسجد احاطه کرده‌اند، مرز روشن بین دنیای پر هرج و مرج بیرونی و فضای آرام پارک عمومی را به تصویر می‌کشند. سایبان بلندی که از فضای پارک قد علم کرده است، تنها عنصر معماری قابل مشاهده از بیرون این فضا است. ساختمان مسجد Sancaklar در زیر این سایبان قرار گرفته و از مسیری که از حیاط بالایی شروع می‌شود، از طریق پارک قابل دسترسی است. ساختمان مسجد Sancaklar به طور کامل با توپوگرافی سایت ادغام می‌شود و با حرکت و پیچ و تاب در پایین تپه و بین دیوارها برای ورود به مسجد Sancaklar، از دنیای بیرون جدا می‌شود. به همین دلیل ساختمان مسجد Sancaklar یکی از بناهای زمینه گرا محسوب می‌شود.

این ویژگی یکپارچه شدن با طبیعت و وجود سقف سبز در بام، یک عایق طبیعی در برابر اتلاف و افزایش گرما ایجاد می‌کند. مصالح عمدتاً از گیاهان روستایی هستند که نیازی به نگهداری خاصی ندارند و با دشت‌های اطراف ادغام می‌شوند. تمامی این ویژگی‌ها از مصرف انرژی و آب اضافی جلوگیری می ‌کنند.

اولین برخورد مسجد Sancaklar

در مسجد Sancaklar لذت شامل دو بُعد می‌شود و هدف آن، نمایش خالص‌ترین اَشکال نور و مصالح است، آن هم عاری از تحمل هرگونه بار فرهنگی. در این اثر، رهایی از تمام درگیری‌های مربوط به زمان و فرهنگ هدف قرار گرفته شد تا نتیجه به لحاظ ارتباط با مخاطب، موفق شود.
فضای داخلی مسجد، فضایی ساده و غار مانند است که روحیه‌ای دراماتیک و حیرت‌انگیز را در زمان دعا و خلوت با خدا القا می‌کند. شکاف‌ها و شکستگی‌های موجود در امتداد دیوار قبله، نه تنها جهت‌گیری فضای نماز را افزایش می‌دهد بلکه اجازه ورود نور روز به داخل نمازخانه را نیز صادر می‌کند.

یک نماد بسیار خاص که همان حرف "واو" است بر دیوار سیاه، انعکاسی از بی نهایت است. برای اولین بار در معماری مساجد، زنان این فرصت را دارند که در صف مردان نماز بخوانند، برخلاف آنچه در دیگر مساجد در قسمتی مرتفع و مجزا از تالار قرار گرفته‌اند. این پروژه به طور مداوم نمایشی از تنش بین فضای انسان-ساخت و طبیعیت را بازی می‌کند. تضاد بین پله‌های سنگی طبیعی که از شیب طبیعی چشم‌انداز پیروی می‌کنند و دال بتنی مسلح نازک که بیش از 6 متر را پوشش می‌دهد، به تقویت این رابطه دوگانه کمک می‌کند.