گورستان سایاما در سواحل دریاچه سایاما در توکوروزاوا، استان سایتامای ژاپن واقع شده است. این فضا توسط معمار ژاپنی هیروشی ناکامورا در سال 2010 طراحی و در سال 2013 تکمیل شد. گورستان سایاما را به خاطر فضایی آرام و متفکرانه که در اثر تعامل نور، سایه و طبیعت ایجاد شده است، میشناسند. گورستان سایاما نه تنها دارای انواع گزینههای دفن، از جمله گورهای سنتی، کلمباریا (محل نگهداری خاکستر مردگان) و گور-باغهای پراکنده است، بلکه تعدادی از ویژگیهای معماری منحصر به فرد، مانند عبادتگاه جنگلی و حوضچه آب را نیز ارائه میدهد.
هیدیوکی اوساوا، موسس و مدیر بنیاد Eternalica، کارآفرین و نیکوکار ژاپنی، به دلیل فعالیتهای بشردوستانه و کمکهایش به جوامع بشری شناخته شده است. او که مدیر ارشد پروژه گورستان سایاما است، از طراح و معمار خواست تا در ساخت سالن اجتماعات گورستان سایاما در کنار دریاچه، مکانی بسازند که تجسم بیزمانی یک گورستان باشد، مکانی که گذر زمان در آن، نقش مهمی در تبدیل آن به مکانی غنیتر ایفا کند. از دیدگاه او منظره استخر بیرون از پنجرهها، بسیار باشکوه است چرا که آن فقط یک استخر نیست بلکه آب، سبزی اطراف را منعکس میکند. آنها ابدیت را در جریان بیپایان تغییرات آنی یافتند. همچنین به دنبال مصالحی بودند که از بهترین کیفیت برخوردار باشند، زیرا روزبهروز و با تغییرات تدریجی، پیرشدن بنا، باید به زیبایی رخ میداد. به نظر میآید هیدیوکی اوساوا برای اجراییکردن اصول معماری زمینه گرا، تمام تلاش خود را کرده است اما در نهایت تعبیر دقیقی وجود ندارد تا بتوان معماری گورستان سایاما را انعکاس روشن و دقیقی از بناهای زمینه گرا دانست.
همچنین ناکامورا نیز معتقد بود ویژگی بارز این قبرستان زیبایی جنگل و چشمانداز کوهستانی اطراف آن است. پس به خاطر احترام به منظره این محوطه، ساختمانی با ارتفاع کم و یک طبقه را پیشنهاد داد. علاوه بر آن اهمیت حضور طبیعت در فضای داخلی و تشکیل فضا با عناصری که اعتبار جهانی دارند، مانند چوب، سنگ، آب و نور برای ناکامورا بسیار واضح بود. ناکامورا میگوید: "نور خورشید از استخر منعکس و تصویر زیبایی از امواج آن، روی سقف ظاهر میشود. عبور نور خورشید از میان درختان و حرکت تدریجی اما پیوسته آن به سمت بالا در طول روز، مطابق با ابرهای متحرک و نسیم تغییر میکند. به همین خاطر وقتی بازدیدکنندگان برای ادای احترام میآیند، گورستان سایاما مکانیست که در آن میتوان زمزمه از دسترفتگان با پدیدههای طبیعی را حس کرد."
گورستان سایاما، در جنگلهای سرسبز تپههای سایاما واقع شده است. سالن اجتماعات در میانه راه در شیب بالای شهر قرار دارد. اگرچه این سایت از مناظر جذابی برخوردار است، اما معماران به دنبال این نبودند که این اثر را به طور کامل به سمت آن مناظر در ارتباط و گشودگی بگذارند و البته نمیخواستند آن را به طور کامل نیز ببندند. بلکه هدف آنها، ایجاد فضایی بود که در عین باز بودن، میزانی از بسته شدن را نیز داشته باشد. برای این منظور، اتاقهای مربوط به خدمات را در یک هسته مرکزی از بتن آرمه گِرد هم آوردند و سالنهای پذیرایی از بازدیدکنندگان و اتاقهای غذاخوری را، در اطراف هسته بر روی یک پلان با فضای چرخشی که به سمت فضای بیرونی، گشودگی دارد، چیدند.
در اطراف ساختمان استخری دیده میشود که انعکاسی از آرامش را به همراه داشته و با دریاچه سایاما در فاصله نزدیکش، هماهنگی بینقصی دارد. طراحان، پارکینگ و سایر عملکردهای متفرقه را خارج از دید قرار دادهاند. در نهایت، با چینش یک مجموعه ظریف از ستونها و تیرهای فولادی باریک و دارای ماهیتی جامد، میزبانی برای چهارچوب یک سقف چوبی با ارتفاع 1.35 متر ایجاد کردند تا احساس شناور بودن را القا کند. در نتیجه، ساختمان بسته به اینکه کاربر نشسته باشد یا ایستاده، دو منظره متفاوت را ارائه میدهد. برای افرادی که ایستادهاند، فضایی با چشماندازی رو به درون وجود دارد که برای خیرهشدن به طبیعت، از انعکاس آسمان و سرسبزی پوشش گیاهی در آب استخر میتوان بهره برد و همچنین تصویر سقف را نیز میشود در استخر تماشا کرد. اما تیرهای بزرگ سقف که از ارتفاع به سمت استخر فرود میآیند، بازدیدکنندگان را وادار به حرکت به سمت پنجرهها میکنند که در آنجا نیمکتی با روکش چرمی در دیوار زیر پنجره تعبیه شده است تا بازدیدکنندگان در پاسخ به پایین بودن سقف، ناخودآگاه روی نیمکت بنشینند. لحظه ای که مینشینند، تپهها و جنگلهای سایاما نمایان و شهر در دوردست ظاهر میشود. در بیرون از بنا، شاهد تضاد کنار هم قرار گرفتن موجودات زنده و جنگل آرامی هستیم که متوفی در آن استراحت میکند.
هر بار بازدیدکنندگان سرشان را بلند میکنند تا امتداد خطوط تیرها را دنبال کنند، آسمان را فراتر از نور خورشید فیلترشده در لابهلای درختان میبینند. در حالی که غرق در محیط طبیعی زیبای سایاما هستند، به کسی که از دست دادهاند، میاندیشند. در قسمتی که فضایی برای درختان است و توسط پنجرههای جانبی مرتفع احاطه شده است، نور و نسیم اجازه دارند به فضاهای بازدیدکنندگان در زیر آن نفوذ کنند. درختان برگریز پشتبام، به عنوان یک پرده طبیعی عمل میکنند. آنها با ضخیمشدن برگها در تابستان، نور خورشید پُرجَلا را به نور فیلتر شده نرم تغییر میدهند و در زمستان، پرتوهای گرم نور خورشید، به اعماق فضای داخلی به سرعت سفر میکنند. پنجرهها که در نواری حلقوی طراحی شدهاند، کمی مایل هستند که بالاترین نقطه آن، بالاتر از قسمت پذیرش و اتاق انتظار است. شیب پنجرهها علاوه بر اِلقای ریتم به فضای داخلی، تأثیری در هدایت افراد به درونیترین بخش ساختمان دارد. همچنین بدینگونه است که تهویه مطبوع غیرفعال با استفاده از تهویه گرانشی طبیعی، امکان پذیر شده است. در واقع هوای خنک از استخر به داخل کشیده میشود در حالی که هوای گرم از طریق پنجرهها در بالاترین نقطه پنجرهها، خارج میشود.
گورستان سایاما در کنار دریاچه، یک مجموعه معماری منحصربهفرد و جذاب است که طراحی مُدرن را با حس رمزآلود تاریخ، ترکیب میکند.
(برای درک هر چه بهتر تفاوتهای تعاریف معماری زمینه گرا در این اثر، پیشنهاد ما به شما مطالعه مقاله "همه چیز درمورد زمینه گرایی در معماری" است.)
Source: archdaily