معماری زمینه گرا بار دیگر توسط گروه معماری Architekti BKPŠ در اروپای شرقی و در قالب نوسازی و طراحی نمایشگاه ملی اسلواکی جانی تازه گرفت. این مجموعه که شامل فضاهای نمایشگاهی، یک کتابخانه، یک فضای سینمایی با کارکرد چندگانه، تعدادی کافه و فضای عمومی میشود، یکی از بناهای زمینه گرا در کشور اسلواکی و پایتخت آن براتیسلاوا است. در این اثر، هدف، نوسازی فضاهای موجود در مجموعه و تکمیل آنها با اضافه کردن فضاهای جدید متناسب با نیازهای قرن بیست و یکم است. جدا از برآوردن الزامات برنامه، رویکرد اساسی، گشایش قابل توجه گالری رو به سمت شهر و در نتیجه برای عموم مردم است. طراحان معتقدند چنین فضایی باید مکانی برای فعالیتهایی باشد که فراتر از عملکرد گالری آن است.
این مجموعه نمایشگاهی در مکانی معتبر بین خاکریز دانوب و مرکز شهر واقع شدهاست که به دلیل تراکم فضایی نمایشگاه ملی اسلواکی، با بخشی از ساختار شهری و تاریخی آنجا یکی شده که شامل لایههای متضاد از معماریهای باروک، نئوکلاسیک و عمدتاً آثار تاریخی اواخر دوره مُدرن در اروپای شرقی است که درحقیقت به حجم موجود گالریهای دهه 1970 اضافه شده است. این بخش شاخص، توسط معمار برجسته، ولادیمیر دِدچک طراحی شدهاست. با این پروژه فضاهای جدیدی با کاربریهای متنوع به محوطه اضافه شد که متریال عمده حجمهای گالریها عمدتاً توسط سطوح فلزی دوره 1970 شکل گرفته که در تضاد با مصالح قسمت باروک است.
وضعیت فنی نمایشگاه ملی اسلواکی در براتیسلاوا با مشکلات زیادی روبهرو بود که منجر به گامی رادیکال توسط Katarina Bajcurová گردید. او اول مارس 2001 تصمیم گرفت فضاهای نمایشگاهی قسمت پُل مانند نمایشگاه ملی اسلواکی را ببندد. ساخت بیبرنامه، استفاده از تکنولوژی فرسوده و مصالح بیکیفیت و همچنین تعمیر دشوار سقف شیشهای که نشتی داشت، همگی باعث شدند که پس از 24 سال، قسمت پُل که متصلکننده دو جناح نمایشگاه ملی اسلواکی بود، برای مصارف نمایشگاهی نامناسب به نظربیاید. بنابراین به اجبار تقریباً 1800 متر مربع از فضای نمایشگاه ملی اسلواکی که برای گالریهای موقت تعیین شده بود را حذفکردند. نکته جالب توجه پس ازاین تصمیم، شروع موجی از انتقادات منفی از سوی مردم، معمار ارشد شهر و تعدادی از متخصصین بود!
الکساندرا کوزا، مدیر کل نمایشگاه ملی اسلواکی گفته است: "ما بازسازی این اثر را نه تنها به عنوان تعمیر ساختمانهای فرسوده بلکه به عنوان یک راهاندازی مجدد کامل میبینیم." او افزود: این یک فرصت منحصر به فرد برای نشان دادن مفهوم یک گالری و موسسه فرهنگی مُدرن در عصر دیجیتال است.
نوسازی و گسترش محوطه نمایشگاه ملی اسلواکی، یک کار غیرعادی پیچیده و چند لایه محسوب میشد. جدا از اجراییکردن طرحهای ضروری و جدید برنامه، در محوطه محدود طرح، بازسازی سبک اواخر دوره مُدرن به دلیل سبک اجرایی نامشخص، در آن زمان دشوار بود. همچنین لازم بود تعدادی از مشکلاتی که ناشی از بازسازیها و الحاقات قبلی در دهه های 1950 و 1970 بود، اصلاح شوند. یک هشتی در ورودی جدید در بال مرکزی قسمت دوره باروک ایجاد و فضاهای نمایشگاهی با ایجاد یک سالن جدید برای چیدمان و رویدادهای بزرگ تکمیل شدند.
در مورد مفهوم مصالح انتخابی، روندهای متفاوتی برای بخشهای مختلف گروه اعمال شدهاست. طاقهای ارزشمند باروک در حیاط، به دقت بازسازی شدند. نمای برگردانده شده قسمت باروک در بازسازیهای قبلی آسیب جدی دیده بود و از آنجایی که ساختمانهای اواخر دوره مُدرن سازههای نگهدارنده فولادی بودند، نماهای آنها به دلیل مشخصات گرمایی ناکافی، باید به طور کامل تعویض میشد. رنگ قرمز-سفید، تم اصلی اواخر دوره مُدرنیسم، نیز اعمال شد. المانهای نمای آلومینیومی جدید تا حدی کُپی عناصر اصلی هستند. توفالهای ALU سابق، با همان سطح هوازده اصلیشان، بر روی حجم جدید انبار نصب شدهاند. تعداد زیادی از سطوح، مصالح و عناصر سابق در موقعیتهای مختلف مورد استفاده مجدد قرار گرفتهاند. از سنگفرشهای تخریبشده به عنوان پُرکننده، در طبقات قسمت باروک که موزاییک مرمرنما در کفشان هست، مجددا استفاده شدهاست. تقریباً تمام مناطق عمومی در فضای باز، نسبت به آب قابل نفوذ هستند. همچنین تمامی درختان سن و سالدار حیاط، نیز حفظ شدهاند.
با وجود آنکه نمایشگاه ملی اسلواکی در اصل یک مجموعه نسبتا بسته است، به عنوان یک فضای باز برای عموم مردم در نظرگرفته شدهاست که از طریق حیاطها، معابر و نفوذپذیری فضاهای طبقه همکف، این ارتباط رخ میدهد. نمایشگاه ملی اسلواکی باید مکانی برای طیف گستردهای از فعالیت های مختلف باشد. به نظر میآید که فضای این مجموعه با الهام گرفتن از معماری مُتضاد آن محله و فضاهای نمایشگاهی منحصر به فردش طراحی شده و جالب است بدانید تنها چند ماه پس از اتمام آن در دسامبر 2022، نمایشگاه ملی اسلواکی به مکانی پُر جنب و جوش در مرکز براتیسلاوا تبدیل شد.
هدف دیگری که در این نوسازی طی شد این بود که مردم بتوانند مستقیماً از میدان Hviezdoslavolo از طریق هتل کارلتون وارد نمایشگاه ملی اسلواکی شوند. این نوع ارتباط بین مردم و بنا باعث شده است که در سند ساخت آن، عنوان موسسه گالری عالی و مرکزی اسلواکی ذکر شده باشد تا پس از بازسازی، نام خود را حفظ کند. این نوع تعریف و ارائه از ارتباط میان مردم با بنا در نهایت ارجاع به تاریخ، به معنای استفاده صحیح از اصول زمینه گراییست. اگر شما هم میخواهید این اصول را بهتر بشناسید، پیشنهاد میکنیم مقاله "همه چیز در مورد زمینه گرایی در معماری" را مطالعه کنید.