قلب بتنی بوگوتا در مجتمع مسکونی Torres del Parque می‌تپد

مجتمع مسکونی Torres del Parque توسط معمار کلمبیایی، روجلیو سالمونا در سال ۱۹۶۴ طراحی و ساخت آن در سال ۱۹۶۸ آغاز شد و در سال ۱۹۷۰ به پایان رسید. بین سال‌های ۱۹۶۴ و شروع پروژه، زمانی صرف عدم اطمینان، تردید و آزمایش‌های پی‌درپی برای یافتن فُرم مناسب پروژه شد تا نه تنها یک اثر معماری متفاوت خلق‌شود بلکه چشم‌اندازی اسثنایی‌ از رویکرد منظر شهری نیز، ایجاد شود. این مجموعه یکی از مهمترین نمونه‌های معماری بروتالیستی در آمریکای لاتین به حساب می‌آید.

طبق افسانه‌ها، سالمونا پس از بازدید از خرابه‌های باستانی ماچو پیچو در پِرو، برای طراحی مجتمع مسکونی Torres del Parque الهام گرفت. او به خصوص، مجذوب روشی بود که اینکاها از بلوک‌های سنگی عظیم، برای ایجاد سازه‌ها استفاده می‌کردند که به طور یکپارچه با مناظر اطراف ترکیب می‌شدند.

مجتمع مسکونی Torres del Parque نقطه تلاقی معماری و منظر شهری

مجتمع مسکونی Torres del Parque شامل سه برج ۱۳ طبقه است که به صورت مثلثی چیده شده‌اند. برج‌ها از بتن اِکسپوز ساخته‌شده و دارای بالکن‌های بزرگ و هندسی هستند که منظره‌های پانوراما، از پارک و شهر اطراف را ارائه می‌دهند. این مجموعه شامل استخر، سونا و سالن بدنسازی نیز می‌باشد. سایت این اثر، توپوگرافی قابل توجهی دارد زیرا در در میدان de Toros، پارک la Independencia که برای بیش از 15 سال، متروکه بوده‌است و منظره باشکوهی از کوهپایه‌ها را مشخص می‌سازد، قرار‌‌دارد. جایی که که هنوز توسط انبوه برج‌ها و ساختمان‌های متراکم، مورد تهاجم قرار نگرفته‌است. از دیدگاه سالمونا، معماری باید ضربان قلب مکان و نقطه تلاقی عقل و جادو و شعر باشد. معماری نباید خود را تحمیل کند تا مانند کشف یک شگفتی، احساس خوبی به ما بدهد. در نهایت، معماری‌ زمینه گرا که با میدان de Toros موجود ادغام‌شد و شفافیت بین شهر و دامنه‌های آن ایجاد‌کرد، توانست خیابان شیب‌دار مجاور پارک la Independencia را احیا و آن را به باغی برای عابر پیاده‌ها تبدیل‌کند که توسط راه‌پله‌ها و رَمپ، به مجتمع مسکونی و پارک متصل می‌شوند.

یکی از معیارهای اساسی در مفهوم استفاده‌شده در مجتمع مسکونی Torres del Parque، الزامِ باز بودن آن است، چرا که این اثر باید می‌توانست شایسته و درخور شهری باشد که دموکراتیک، بُردبار و غنی از فضاهای عمومیست و برای لذت شهروندان طراحی شده‌است. در واقع امروزه هر شهروندی می‌تواند مجتمع مسکونی Torres del Parque را کاوش و از آن عبور‌کند و در صورت تمایل، از آن لذت‌ببرد، همان‌طور که از یک فضای عمومی لذت‌ می‌برد، هرچند این بار با مالکیت خصوصی در یک فضای عمومی هم رو‌‌به‌‌روست. اما مجتمع مسکونی Torres del Parque حصار ندارد، ساکنانش را محدود‌نمی‌کند و به بخشی از شهر بوگوتای کلمبیا بدل شده‌است. کاهش تراکم پروژه نیز کار آسانی نبود. مقررات، تراکم بالاتری را که با تجزیه و تحلیل سایت در تناقض بود، مجاز می‌دانست. تراکم بیشتر و ساختمان‌های بلندتر، شفافیت شهر و مناظر پانورامای آن را از بین می‌بُرد و مانع از برقراری ارتباط خوب بین آثار معماری فعلی و آینده می‌شد. به همین دلیل، فرم‌های نامتعارف این معماری، نه از روی هوا و هوس، بلکه به وسیله تجزیه و تحلیل سایت و ویژگی‌های خاص آن (نور خورشید، توپوگرافی، درخشندگی و محیط اطراف) ایجاد شدند.

تلفیقی از فضای عمومی و خصوصی

سالمونا تلاش‌کرد که این اثر معماری که یکی از بناهای زمینه گرا می‌باشد را در قالب ترکیبی هوشمندانه از تجربیات، دانش، اشتیاق و نوستالژی خلق کند. او به یک رویداد فرهنگی که نه تنها فضای عمومی شهر را بهبود می‌بخشد، بلکه به آن کمک نیز می‌کند، جان‌بخشید، آن هم به وسیله یک انتقال سخاوت‌مندانه و هماهنگ با فضای خصوصی. هدف از ساخت مجتمع مسکونی Torres del Parqueساخت پروژه‌ای بود که از طریق ویژگی‌های محیطی‌اش بتواند احساسات را برانگیزد، فضایی تازه و اجتماعی را برای شهر فراهم‌ و پارک فراموش‌شده و آسیب‌دیده la Independencia را بازیابی‌کند.

یکی از خصوصیات معماری زمینه گرا این است که اثر معماری باید مفهوم روشنی از واقعیت را به همراه داشته‌باشد، یعنی بتواند ذات خود را ارزیابی و از درونی‌ترین لایه‌های فرهنگ و جغرافیای زمینه خود، مناسب‌ترین راه حل‌ها را برای نیازهای مردم و رفتارهای آن زمینه، ترسیم‌کند. معماری نباید خود را از زمان یا مردمش جدا بداند. اما باید فراتر از آن زمان نیز پیش برود. (برای درک بهتر اصول اولیه معماری زمینه گرا پیشنهاد ما، مطالعه مقاله "همه چیز در مورد زمینه گرایی در معماری" است.)

سکونت شهری یا ارتباطات شهری؟

یکی دیگر از اهداف پروژه مجتمع مسکونی Torres del Parque برقراری رابطه زیبایی‌شناختی بین شهروندان و معماری است. به‌ویژه زمانی که فرد وارد فضای معماری می‌شود و از آن عبور می‌کند، این ارتباط تکامل می‌یابد و تغییر‌می‌‌کند. این ایده‌ها، عوامل اصلی تعیین‌کننده در یک ترکیب معماری بودند که نیاز به تایید نه تنها از طرف کارفرما، بلکه از مقامات رسمی نیز داشتند. متقاعد‌کردن آنها برای پذیرش مفهوم "پروژه باز" کار آسانی نبود. زیرا مفهوم "امنیت" بر هر جنبه دیگری ارجحیت دارد و مُنجر به ایجاد بافتی شهری‌ می‌شود که با فضاهای بسته مشخص می‌گردد. زیرا سیالیت و تداومی که در شهرها وجود‌‌دارد به تدریج با افزایش این "مجتمع‌های بسته" به شکل محافظت‌شده، کاهش می‌یابند.

شهرها در حال از دست‌دادن ماهیت خود به عنوان یک فضای باز هستند که هم‌زیستی، هم‌بستگی و ارتباطات را برای کل جامعه تقویت می‌کنند. مجتمع مسکونی Torres del Parque به دنبال نشان‌دادن این بود که می‌توان در بوگوتا مفاهیم معماری را به نحوی طراحی و اجرا کرد که با گرایش به محصور‌کردن، بی‌توجهی به چشم‌انداز ویژگی‌های مصالح، مُغایرت داشته‌باشند. در حقیقت هدف سالمونا این بود که یک بار دیگر شهر بوگوتا را بسازد. او می‌خواست فضاها و مکان‌های باقیمانده‌ای را که آسیب زیادی به شهرهای کلمبیا وارد‌کرده‌اند، حذف‌کند و آن را به جوهره واقعی خود باز‌گرداند. "سکونتی تنیده به شادی و لذت"

جالب است بدانید که مجتمع مسکونی Torres del Parque در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی متعددی از جمله تله‌نوول کلمبیایی «بتی لا فیا» به نمایش درآمده‌است. علاوه بر آن، در طول ساخت و ساز، گروهی از کارگران، یک اثر باستانی از دوره‌های پیش از کلمبیا را کشف‌کردند که در این مکان دفن شده‌بود. یک مجسمه طلایی کوچک که یک جگوار را نشان‌می‌داد که اکنون در موزه طلا در بوگوتا به نمایش گذاشته‌شده‌است. این مجموعه که یکی از نمادین‌ترین مکان‌های دیدنی در بوگوتا است، یک نقطه عطف فرهنگی محسوب و توسط دولت کلمبیا محافظت می‌شود و همچنان الهام‌بخش معماران و طراحان در سراسر جهان است.

Source: archdaily