این شما و یکی از پروژههای مشهور مظهرالاسلام که در آن، تحریف فرم ایدهآل، خودش به تنهایی مولد معماری شده است. کتابخانه ملی بنگلادش در سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ ساخته شد. محل پروژه بسیار نزدیک به ساختمان پارلمان و در منطقهای قرار دارد که بخشی از طرح جامع لویی کان بوده است. به همین دلیل احترام به تاریخچه و فرهنگ محیطی بنا در صدر کار قرار داشت. (اگر تاکنون این وُجوه از زمینه گرایی را بررسی و مطالعه نکردهاید، پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله همه چیز در مورد زمینه گرایی در معماری را بخوانید.)
مظهرالاسلام به نوعی در این پروژه راهی برای هماهنگی با پروژه و طرح جامع لویی کان پیدا میکند و این در پیکربندی هندسی قوی و انتخاب متریال آن منعکس میشود. شکل هندسی آن با شکافهای زیبا، شکسته شده که راه را برای رسیدن نور و هوا به اعماق ساختمان باز میکند. دستکاری فرم برخاسته از درک اقلیم و نیازهای پروژه، نه تنها چیدمانهای شگفتانگیزی را در پلان و فضا شکل میدهد، بلکه ساختمان را به یک مجسمه زیبا و کمنظیر، تبدیل میکند. این همان هدف غایی معماری زمینه گرا است.
این ساختمان مانند بسیاری از بناهای زمینه گرا با پیکربندی هندسی تیز خود و با ویژگی پارادایم استریوتومیک (ایجاد فضا با خالی کردن)، زمین را در آغوش میگیرد! جالب است بدانید این اثر به شدت با ساختارهای پروژههای قبلی مظهر الاسلام متفاوت است و کیفیت جدیدی از پیچیدگی هندسی و فضایی را به ارمغان میآورد.
بخشی از کتابخانه به عنوان یک میدان یا مربع خالص آغاز شده و به آرامی و کاملا عمدی و فکر شده، شرایط متناقض آب و هوا، مکان و طرح را تصدیق کند. روند طراحی، بر گشایش جدیدی در ایدئولوژی ماتریالیستی(همه چیز از ماده تشکیل شده) مظهرالاسلام، استوار است. شاید بتوان بگوییم در نتیجه چیزی که حاصل شده یک بُعد استعاری یا متافیزیکی را فرا میخواند.
حجم مرکزی هفت طبقه که توسط دیوارهای برشی بتنی(دیواری بتنی که با میلگردهای فولادی مسلح شده و وظیفه اصلی آن بالابردن سختی سازه و مقاومت آن در برابر بارهای جانبی مانند زلزله یا باد میباشد)، حمایت میشود و پُشتههای بتنی را در خود جای میدهد، به نوعی هسته کتابخانه نامیده میشود.
کتابخانه ملی بنگلادش با تمامی کتابهایش مثل یک جهان میماند که از تعداد نامحدود و یا شاید بینهایت گالری ششضلعی تشکیل شده است. اثری منحصر به فرد از مظهرالاسلام که مانند یک فرزند خلف، تمام ویژگیهای پدر را به دوش میکشد!
نظر شما در مورد این اثر معروف از معمار بزرگ بنگلادش، چیست؟