روستای سان سا که قبلاً «شهر یا زادگاه سوم» نامیده میشد، به فضایی اجتماعی اشاره دارد که برای گروهی دروننگر از مردم ایجاد شده که به دنبال فضایی دور از زندگی روزمره برای شارژ مجدد ذهن، بدن و روح خود هستند. این پروژه در زمینی بدون استفاده به مساحت 2000 متر مربع واقع شده که در ابتدا توسط یک پمپ بنزین اشغال شده بود و حدود 40 دقیقه پیادهروی از دیوار بزرگ چین فاصله داشت!
ایده اولیه این پروژه، ساخت روستایی فراگیر در مکانی بود که توسط تعدادی از رسانههای مشهور بینالمللی به عنوان یکی از ده روستای برتر چین انتخاب شده است. هدف این است که به بازدیدکنندگان یک تجربه فضایی و حسی ارائه شود و از طریق تأمل در خاطرات خیالی زندگی گذشتگان، احساسات فردی را برانگیزد.
طراحان برای قدردانی از میراث سایت، آرایش فضایی موجود روستا را گسترش داده و بلوک های معماری را بصورت یکپارچه در راستای طرح روستای معمولی پراکنده کردند و به یک ترکیب کلی دست یافتند. این رویکرد باعث شده تا یک الگو و نظم فضایی ایجاد شده و بطور مستقیم با محیط ساخته شده محلی ترکیب شود. به نوعی مفهوم کلیشهای اقامتگاههای گردشگری روستایی کمرنگ شده و به نوعی «روستای درون روستا» دست یافته است. به تدریج مفهوم "روستا در روستا" شروع به توسعه کرد و در طول فرآیند طراحی و ساخت که بیش از چهار سال طول کشید، به بلوغ رسید و اینگونه معماری زمینه گرا در مقیاس روستا و شهر نیز اجرا شد.
این پروژه با عناصر اولیه و تقسیم حجمی روستای اصلی مطابقت دارد و هدف آن سادهسازی جزئیات معماری به منظور تسهیل استفاده از منابع محلی است. طراحی از طریق این فرآیند، پدیدار میشود و میتوان گفت تا حدی با ریتم کلی و سرعت زندگی واقعی و از طریق یک تجربه زنده از سایت، همراه شده است. (با خواندن مقاله صفر تا صد معماری زمینه گرا میتوانید تصویر دقیقتری از اهمیت به ریتم سابق و ترکیب آن با هارمونی مدرن، در این سبک از معماری در ذهن خود خلق کنید.)
جالب است بدانید انتخاب، تولید و حمل و نقل مصالح ساختمانی چالشهای زیادی را در طول ساخت و ساز ایجاد کرد. از این رو معماران تمام تلاش خود را کردهاند تا بدون وارد کردن عناصر زینتی و تزیینی، از مواد بومی معتبر و در دسترس استفاده کنند.
به طرز شگفتانگیزی پدیده طبیعی باد و خورشید به آشکار شدن زیبایی پنهان مصالح کمک کرد. تخته سنگ قدیمی به عنوان سنگفرش چشمانداز، آجر قرمز متخلخل در حیاط خصوصی، اتصالات آجر سنگی در پایه دیوار ساختمان و ترکیب آجر قرمز و آجر آبی که برای دیوارهای ساختمان استفاده شده، همه با هم ویژگیهای چشمگیری از مصالح را ایجاد کردهاند. گویی شأن هندسه معماری، احساس فراغت و آرامش را به وجود میآورد. روستای سان سا نوعی شادی برای هنر، در آغوش گرفتن حواس پنجگانه و احترام به فرهنگ منطقه است. (معماری زمینه گرا در چین در مبحث اهمیت به استفاده از مصالح در دسترس، یکی از منابع قوی برای ارجاع علاقهمندان و دریافت نکات با ارزش زمینه گرایی در معماریست.)
کل فرآیند ساخت به یک روند رو به رشد آزمایشی مداوم تبدیل شد و کم کم ماهیت اصلی خود را پیدا کرد. مثل تمام دنیا البته به غیر از برخی کشورها مانند ایران، تنها با مشارکت روستاییان محلی، خانههای روستایی میتوانند ریشه واقعی خود را پیدا کنند و بطور واقعی در زندگی روستایی ادغام شوند.
در این پروژه تیم ساخت و ساز به طور کامل با مدیریت مُدرن و شیوههای روستاییان محلی ادغام شده است. از طراحی معماری، نقشهها و ارتباطات گرفته تا نمونههای تولید، آزمایش در محل، تصحیح خطا، درک مجدد، تولید مجدد و تلاشهای مکرر که همگی ارزشهای مشترکی را شکل دادند. تعهد کل تیم به این ارزشهای آرمانگرایانه ممکن است اساسیترین عامل برای تحقق یک رویا باشد!
هر چند جزئیات این پروژه مطمئناً نمیتواند به خوبی آرمانهای ارائه شده توسط قلم روی کاغذ باشد اما هماهنگی و سازش در جزئیات، توسط فرآیند ادغام طراحی منطقی با ذهنیت تفکر درجا ایجاد میشود. در واقع، جذابترین جزئیات روستای سان سا از طریق ارتباطات، تضادها، درگیریها و درسهایی که در محل به وجود میآیند و به ویژه از طریق تلاشهای آزمایشی بعدی در مورد نتایج ناشناخته به دست میآیند.
معماران با پیشینههای فرهنگی مختلف از تجربیات و دیدگاه خود برای برنامهریزی دقیق جزئیات استفاده کردند. نگرش تیم ساخت و ساز از "معمولاً ما این کار را نمیکنیم به معمولاً این کار را انجام میدهیم" به درک جدیدی از مفاصل و اتصالات از طریق طراحی دستی و از طریق تحقق دقیق تولید نهایی تغییر کرد. از یادگیری چیدمان مناسب مواد گرفته تا درک الگوهای تصادفی، تا اینکه در پایان احساس میکنید که به اندازه کافی کامل نیست و به طور خود به خود امیدوار به ادامه بهبود است. بطور قطع این دگرگونی در میان تمام جزئیات معماری برای طراحان، لذتبخشترین بخش بوده است.
چیدمان طراحی با هدف متفاوت ساختن اکولوژی ساختمانها و حیاطها از سایر ساختمانهای معمولی در شمال چین است. این پروژه با پاسخ به مسائل مربوط به مقیاس انسانی و رابط اجتماعی در مکانسازی، به دنبال شکستن «شیوه فکری» مرسوم برای بازدیدکننده است. ادامه دادن فرهنگ و سبک زندگی قطعاً ضروری است اما پیروی محافظهکارانه از قوانین و پیشبُرد کورکورانه از آن، بی معنی است.
در روستای سان سا که دوباره متولد شده شما میتوانید احساس کنید که حیاطها شبیه به حیاطهای جنوب چین هستند یا احساس کنید که آنها مخلوطی از ساختمانهای شمالی و جنوبی هستند. حتی ممکن است احساس کنید که حریم خصوصی کافی وجود ندارد! شاید هم احساس کنید که فضا، عناصر عجیب و غریب فریبندهای را ارائه میدهد! در هر صورت، این نوع تفکر در نهایت نشاط، خوداندیشی و درگیری آگاهانه با محیط را به ارمغان آورده است.
این نوع بوم شناسی "محله حیاط" ممکن است بهترین راه برای "سان سا" باشد تا به افرادی که از آن بازدید میکنند کمک کند تا زندگی خود را دوباره بررسی و از قصد و روش اصلی ساخت و ساز روستایی قدردانی کنند.
صحنه حیاط هم به نوعی خودش یک چشمانداز فوقالعاده است. شاید شما هم وقتی این ساختمان زیبا را مانند بناهای زمینه گرا در حومه شهر بینید، عجولانه فکر کنید در این پروژه از مکتب ذن که به یک کلیشه تبدیل شده یا بیپروا صرفاً یک سبک معماری تعریف شده است، چشمپوشی کرده است.
ذن یک کلمه سطحی نیست، بلکه نیاز به درک و انتقاد جدیتری دارد تا برای زندگی احترام بیشتری قائل شود. وقتی در حیاط نشستهای، این زیباترین لحظه «سان سا» است که دیگر از دست همسایههای نزدیک ناراحت نمیشوی، وقتی میتوانی دوباره از ستارهها لذت ببری، وقتی میتوانی یک جا بنشینی اما زمان را فراموش کنی!